Gamification (Oyunlaştırma) oyun dışı uygulamalarda oyun öğelerinin kullanılması olarak tanımlanabilir. Diğer bir ifadeyle insanların davranışlarını ve eğilimlerini değiştirmek için oyun mekanizmalarının, aslında oyun olmayan aktivitelere uygulanmasına denir. Bu yöntemin en büyük amacı katılımı ve teşviki artırmaktır. Bir iş aktivitesine katılımı ya da bir web sitesinin veya servisinin kullanım sıklığını artırmak, kullanıcıları dâhil oldukları platformlarda daha fazla paylaşıma teşvik etmek ya da etkin kullanıcıları tespit etmek için oyunlaştırma yöntemi kullanabilir.
Oyun denildiğinde ilk çağrışımlardan biri “eğlence” olmaktadır. Oyun oynarken kendimizi mutlu eder, eğlenir ve genelde zamanın nasıl geçtiğini pek anlamayız. Kendimizi oyundaki bir karakter olarak hissedebilmemiz oyuna olan bağlılığı artırmaktadır. Kendimizi oyunun bir parçası olarak hissedebiliyorsak, bu noktada oyunun pazarlamada kullanabileceğini de düşünebiliriz.
Oyunlaştırma, günlük yaşantımızda yaptığımız birçok faaliyetle doğrudan ilgili olabilir. Alışverişte, yolculuk sırasında, katıldığımız kampanyalarda, maç izlerken, yemek seçiminde bizi kendine çekebilir. Oyunlaştırma bize sıradan gelen ürün ve hizmetleri daha eğlenceli hale getirmekte, rekabet yaratmakta ve kullanım ihtiyacı hissettirmektedir.
Mevcut ürün ve hizmetler de kendilerini gamification ile beslemekteler. Gamification’ın en bilindik uygulamalarından olan Foursquare; kazanılan ünvanlar ve biriktirilen rozetler ile kullanıcıların ilgisini çekmekte ve hızla büyümektedir. Normalde ailemize bile kimi zaman nereye gideceğimizi söylemek istemezken Foursquare gibi lokasyon bazlı uygulamaları kullanarak kendi rızamızla nerede olduğumuzu söylemiş oluyoruz. Bunları puan toplamak, mayor olmak, rozet biriktirmek, arkadaşlarımıza “Bakın, ben geziyorum.” diyebilmek gibi sebeplerden kullanıyoruz.
Sayılarla Türkiye’de Foursquare
Oyunlarda genellikle hep daha iyiye ulaşabilmek için oyuna motive olma, uzmanlaşmaya çalışma ve daha fazla heyecan duyma gibi süreçler yaşanmaktadır. Motivasyon süreci İçsel ve Dışsal Motivasyonları içermektedir.
İçsel motivasyonda genelde daha özgürüzdür ve kararları kendi isteğimizle veririz. Kendimizi gerçekten oyunun bir parçası, o toplulukta yer alan bir birey olarak hissederiz, bunu içselleştiririz. Bunun en güzel örneklerinden birini Nike+’da görüyoruz. Nike+ ürünleri ve uygulamasıyla kullanıcılarını özel hissettirmekte, onları eğlendirerek spora yöneltmektedir. İçsel motivasyonda daha büyük bir bağlılık göze çarpmaktadır.
Dışsal motivasyonda ise önemli olan görev tamamlamadır. Görevi tamamlarken kararları elbette siz vereceksiniz ancak görev süresince hangi adımları geçeceğiniz uygulama tarafından önceden belirlenmiş ve size hafiften bu görevleri tamamlamanız dayatılmaktadır. Örneğin LinkedIn ya da kariyer.net gibi uygulamalarda profilinizin tamamlanma oranının progress barlar ya da farklı bir görsel ile gösterilmesi, fotoğraf eklenen bir profilin arama sonuçlarında daha çok görüntüleneceğinin bildirilmesi bizi bu görevi tamamlamaya mecbur bırakmaktadır. Benzer bir örneğe WordPress de rastlamaktayız, yeni yazınızı yazdıktan sonra size bir sonraki hedefinizi göstermektedir.
Oyunlaştırma kimi zaman maliyetleri de düşürebilmektedir. Örnek olarak eskiden içeceklerin kapaklarını biriktirerek ödüller, oyuncaklar kazanırdık. Bu zahmetsiz bir işlem gibi gözükmekle birlikte kapakların depolanması, lojistik gibi süreçler nedeniyle maliyet önemli ölçüde artmakta idi. Gamification içerikli bir mobil uygulama ise daha büyük kitleye ulaşabilme, bir değişikliğin anında yansıtılması gibi kolaylıkları ile daha etkili olmaktadır.
Starbuck’s Türkiye’nin hayatımıza kattığı yıldız toplama kurgusu, Foursquare rozet toplama, MINI Getaway Stockholm 2010, Heineken Star Player gamification kullanımının güzel örneklerinden.
MINI Getaway Stockholm 2010 video
Heineken Star Player – UEFA Şampiyonlar Ligini canlı yaşayın!
Gamification güçlü bir pazarlama tekniği olarak kullanılabilir ancak sürdürülebilir olması gerekmektedir. Uygulamanız kısa bir kullanımdan sonra devamlılığı sağlayamıyorsa çok etkili olmayacaktır.
One Comment