İş Analisti’nin Gözünden – Apple WWDC21 Etkinliğinde Tanıtılan Yeni Özellikler

Apple’ın Haziran WWDC21 etkinliği uzun süredir merakla bekleniyordu. Bu etkinlikte yeni tanıtılacak işletim sistemi özelliklerinin yanı sıra M1’in devamı olarak M1X ya da M2 adıyla gelecek yeni işlemciler ve bu işlemcilerin yer alacağı 14″ ve 16″ MacBook Pro cihazları da bekleniyordu. Donanım olarak ne yeni bir MacBook Pro ne de AirPods 3 gibi beklenen hiçbir cihazı göremedik ama aşağıda detaylarını bulacağınız şekilde birçok yeni özellikle tanıştık.

İşletim sistemi konu başlıkları altında çok sayıda yeni özellik tanıtıldı. Mobil Bankacılık alanında İş Analisti olarak çalıştığım, bu alanda önemli bulduğum noktaları en başta vurgulamak istiyorum. Ardından diğer yeniliklere de değineceğim.

WWDC21 etkinliğinde aşağıdaki işletim sistemlerinin geleceğini öğrendik.

• iOS 15
• iPadOS 15
• MacOS Monterey
• WatchOS 8

1- Notifications — Focus Mode (Bildirimler — Fokus Modu)

Mobil Bankacılık uygulamasında Bildirimler konusunda da uzun süredir görev alan biri olarak söylemeliyim ki Apple cihazlarımızda geliştirme beklediğimiz önemli konulardan birinin Notifications olduğunu düşünüyordum.

Bildirimler için daha önce Do Not Disturb seçeneği vardı ancak bu genel olarak tüm bildirimleri sessize almak gibi bir seçenek olduğundan ihtiyacı tam olarak karşılamıyordu. Yeni tanıtılan Focus Mode kapsamında artık Game, Reading, … gibi bazı ön tanımlı grupları kullanarak ya da kendimiz ihtiyaçlarımız doğrultusunda Work, Life, … gibi yeni gruplar tanımlayarak bildirimlerimizi daha kolay yönetebileceğiz. Örnek olarak ben saat 08:00–17:00 arasında sadece işle ilgili bildirimleri almak istiyorum ama 17:00’den sonra bu tür bildirimleri görmek istemiyorum diyelim. Bunun gibi seçenekler belirleyip hangi uygulamalardan ne zaman bildirimler alabileceğinizi yönetebileceksiniz ve böylece her an telefonunuza gelen gereksiz bildirimlerle bölünmeden asıl yapacağınız işe odaklanabileceksiniz.

Bildirimlerin gösteriminde de yeni farklılıklar var gözüküyor. Bu nedenle mobil uygulamanızdan üst üste gelecek bildirimlerin nasıl gözüktüğüne bakmak gerekeceğini ve bu gösterimlerde iyileştirme yapıp yapamayacağınızı kontrol etmeniz gerektiğini düşünüyorum.

2- Geliştirilmiş Siri Sesli Asistan

Mobil Bankacılık uygulamalarına baktığımızda Chatbot önemli odak noktalarımızdan biri. Chatbot diyince her ne kadar yazılı iletişim aklımıza gelse de Siri gibi sesli asistanların artık çok hızlı bir şekilde doğru tepkiler verebilmesi nedeniyle mobil bankacılık uygulamalarında Sesli Asistan kullanımının yaygınlaşacağını da görebiliriz. Bu etkinlikte gösterilen demolarda da Siri’nin sesli komutlara çok anlık yanıt verebilir seviyelere geldiğini görebiliyoruz.

3- Xcode Cloud

Bulut çözümlerin önemi gittikçe artıyor ve Apple da bu noktaya dikkat çekercesine, CI/CD (Continouus Integration & Continuos Delivery) hizmetini içeren yeni Xcode Cloud’u tanıttı.

Yazılım geliştiriciler artık Xcode Cloud kullanarak kendi cihazlarından bağımsız olarak bulut üzerindeki daha güçlü makineler üzerinden uygulamalarını derleyebilecekler. Özellikle ülkemizde yeni nesil MacBook Pro gibi cihazların satın alınabilmesi zor seviyelerde olması nedeniyle bu bulut çözümlerin ülkemizdeki geliştiriler (ve geliştirici adayları) için çok önemli olacağını düşünüyorum. Xcode Cloud Beta başvuları açılmış durumda, aşağıdaki linklerden faydalanarak bu konuda daha fazla bilgi alabilirsiniz.

https://developer.apple.com/xcode-cloud/

https://developer.apple.com/xcode-cloud/beta/

Yine de şunu hatırlatmakta fayda var. Ülkemizde Nvidia GeForce Now gibi özellikle “oyun” kategorisinde yer alan bulut çözümler son kullanıcıların dikkatini oldukça çekiyor ancak bu çözümlerin yüksek aylık ücretleri nedeniyle kullanımı çok yaygınlaşamayacak gibi bir tehlike arz ediyor. Xcode Cloud için de ücretlendirmeleri yakından takip etmenizde fayda var. Eski bir MacBook satın alıp Xcode Cloud kullanmak mı daha uygun bir çözüm olacak yoksa yeni nesil bir MacBook Pro, iMac ya da Mac Mini gibi cihazlar almak mı? Yine bankamız için konuşacak olursak Xcode Cloud kullanımı ile ne tür kısıtlarımız olacak henüz bilmiyoruz, Güvenlik ekiplerinin de yorumlarını almakta fayda olacaktır.

4- Swift Playgrounds — iPadOS

Yazılım geliştirme diyince aklımıza yine MacBook Pro, iMac ya da Mac Mini gibi cihazlar geliyor ancak özellikle M1 işlemciye kavuştuktan sonra neredeyse artık tam anlamıyla bir bilgisayar oldu diyebileceğimiz iPad Pro cihazlarımızda çoğu kişi yazılım geliştirmek de istiyor. Artık en azından Swift Playgrounds kullanarak özellikle küçük yaştaki yazılım geliştiricisi adaylara programlamayı sevdirebiliriz gibi gözüküyor. Bu kullanım sayesinde iPad kendine yeni bir alan daha açmış oluyor ve piyasadaki önemli konumunu korumaya devam ediyor.

5- Fotoğraftaki Yazıyı Metne Çevirme (Live Text)

Aslında bu kullanım şu anda da 3rd Party uygulamalar ile yapılabiliyor ancak doğrudan işletim sistemine böyle bir destek gelmesi güzel bir gelişme. Yine mobil bankacılık uygulamasından örnek vermek gerekirse özellikle Ödeme ya da Para Transferi gibi işlemler sırasında bir fotoğrafta geçen IBAN, Kart No, Ad Soyad gibi metinlerin doğrudan hızlıca metne dönüştülebilmesi oldukça faydalı olacak. Böylece diğer harici uygulamaların kullanımına gerek kalmayacak gibi duruyor. Hem kameranızı açtığınızda metni tanıması hem de galeriden bir fotoğraf seçtiğinizde metni tanıması uzun süredir beklenen bir gelişme idi.

Etkinlikte hangi dillerin şu an desteklenir durumda olduğuna yer verildi. Umarım yakın zamanda Türkçe de bu diller arasına eklenir ve kullanmaya başlayabiliriz. Mobil bankacılık örneği verdim ama örnek olarak okulda tahtada dersle ilgili notlar yazıldıktan sonra tahtanın fotoğrafını çektiğinizde o dersin notlarına yazılı metin olarak erişmek gibi senaryolarda da kullanılabilir.

6- Better Wallet

Maalesef ülkemiz için bu hizmetin bize yansımaları çok kısıtlı bir seviyede. Bundan 8–10 yıl önce bile ülkemizde Dijital Cüzdan projeleri sıklıkla dile getiriliyordu. Fiziksel cüzdanımızda kimliklerimizi ve farklı farklı banka kartlarımızı taşımak yerine her şeyi telefonumuzda dijital olarak çözmemiz gerektiğini düşünüyoruz. Hatta arabamızın kapısını bile telefonumuzla açabiliriz. Apple, Wallet uygulamasının özelliklerini bu tür kullanımlar için genişletiyor.

Araba ile geliştirmeler bankamızla doğrudan ilişkili gibi görünmese de Dijital Cüzdan kullanımındaki yenilikleri takip etmek oldukça önemli. Örnek olarak Wallet içerisinde müşterinin kimliği saklanırken güvenlik konularının önemi oldukça artıyor ve bu kimlik bilgilerine ne zaman nasıl erişileceği de yine güvenlik konularının başında geliyor.

7- Privacy

Bir önceki başlıkta güvenlik konularına biraz değişmiştik. Apple bu etkinlikte Privacy konu başlığına ayrıca bir bölüm ayırdı ve VPN alanındaki geliştirmelerden de bahsetti. Kendi VPN altyapısını mı geliştirmeye çalışıyor henüz çok net değil ancak bundan sonraki Apple cihazları kullanımında gizlilik ile ilgili seçeneklerin kapsamının olumlu anlamda genişleyeceğini göreceğiz gibi duruyor.

Yine iCloud Plus hizmetinden bahsetmek gerekiyor. Eğer bu hizmeti satın alırsanız, Web’de gezinirken IP adresinizi ve email adresinizi saklamak gibi özelliklere kavuşabileceksiniz. Mobil uygulamada ve İnternet Bankacılığı kapsamında işlem yapan kullanıcıların yaşadığı sorunları tespit etmeye çalışırken IP adresi bilgilerine ihtiyacımız olabiliyor. Eğer bu noktalarda IP adresi gizlenmiş durumda olursa bankalar açısından etkilerini çalışmak gerekecektir.

Diğer Gelişmeler:

Bu sunumda çok sayıda yenilikten bahsedildi ve daha sunumun başlarında gördük ki Apple da pandemi sürecinde artan evden çalışma, ortak çalışma, görüntülü toplantılar gibi konulara çok ağırlık vermiş. Özellikle Whatsapp, Zoom, Webex gibi uygulamalar nedeniyle Apple’ın kendi Phone, Message, FaceTime uygulamalarını çok kullanmasak da bu yeniliklerden bahsetmekte fayda var.

• Message uygulaması üzerinden artık Apple Music’te dinlediğiniz bir müziği, Apple TV’de izlediğiniz bir videoyu arkadaşlarınızla paylaşabilirsiniz ve onlarla aynı içeriği anlık olarak birlikte dinlemeye/izlemeye başlayabilirsiniz. Bu etkinlikte Apple tarafından sıklıkla paylaşım ve arkadaşlarınızla ortak aktivite konuları vurgulandı.
• FaceTime görüşmeleri sırasında çoklu sayıda kişi varsa konuşan kişinin sesinin de o yönden geldiğini duyabileceksiniz. Apple böylece özellikle AirPods Pro ve AirPods Max kulaklıklarınızdan daha fazla verim alacağınızı da söylemeye çalışıyor.
• Yine görüntülü görüşmeler sırasında dışardan gelen gürültülerin önlenmesi sayesinde toplantıda konuştuğunuz kişinin sesini net olarak duyabileceksiniz.
• FaceTime görüşmelerinize artık iPhone kullanmayan kişiler de katılabilecek. Örnek olarak Android telefon kullanan bir arkadaşınızla FaceTime görüşmesi yapabileceksiniz.
• AirPods Pro ya da AirPods Max kullanıyorsanız bu cihazlarınız için de Cihazımı Bul seçeneği geliyor.
• Android işletim sistemlerinde uzun süredir Widget kullanabiliyoruz ve Apple da bir önceki büyük işletim sistemi güncellemeleri ile Widget kullanımını sunmaya başlamıştı. Yeni işletim sistemlerinde artık yeni Widgetlar ekleyebileceğiz ve iPadOS içerisinde kullandığımız Widgetları ekranda istediğimiz bir alana taşıyabileceğiz. Aslında zaten gelmesi gecikmiş gelişmelerden biriydi diyebiliriz ama bu özelliğin gelmesi elbette iyi oldu.
• Safari web tarayıcısında çok sayıda sekme olduğunda o an hangi sekmede olduğumuz pek anlaşılmıyordu. Yeni gelen sekme iyileştirmeleri sayesinde bu sorunlar da giderilmiş olacak gibi gözüküyor. Benim en çok beklediğim gelişmelerden biriydi.
• Artık Portrait fotoğraflar Apple Watch’ta kadran olarak kullanılabilecek.
• Haritalar uygulamasında da 3D modellemelerin ve sanal gerçekliğin kullanıldığı güzel gelişmeler var ancak şu an sınırlı sayıda şehirde kullanıma açılacağı söylendi.
• Tek bir mouse ve klavye kullanarak hem Mac’inizi hem de iPad’inizi aynı anda yönetebileceksiniz, iki cihaz arasında sürükle bırak ile dosya transferleri yapabileceksiniz. Bu gerçekten çok önemli bir gelişme. Sadece Apple markalı klavye ve mouse mu kullanmak zorundayız orası henüz net değil. Ben halihazırda Logitech MX Keys TR klavye ve Logitech MX Master 3 Mouse kullanıyorum, umarım bunlar için de aynı destek vardır.
• iPad’de split screen kullanımı bazen zorluk çıkarabiliyordu. Bu konuda da yapılan iyileştirmeler dikkat çekiyor ve bu uygulamaları yönetebilmeniz daha kolay olacak.
• Android işletim sisteminden bildiğimiz Quick Notes da artık hayatımıza giriyor. Bir web sayfasında gezinirken sağ alttan hızlıca Quick Notes açıp bir daha o web sayfasına geldiğinizde aldığınız notlar da size hatırlatılmış olacak. iPad’i eğer Apple Pencil ile kullanıyorsanız çok pratik bir kullanım olacaktır ki Apple Pencil kullanmanızı kesinlikle tavsiye ederim.

WWD21 Genel Değerlendirme

• Yeni gelen özelliklere baktığımızda Apple’ın pandeminin etkisinde kaldığını hissedebiliyoruz. Özellikle Zoom gibi uygulamalar yerine FaceTime kullanımını yaygınlaştırmak için Apple kullanmayanların bile görüşmelere katılabilmesini sağlamaya çalışması dikkat çekici bir gelişme. Sadece iş toplantıları olarak da düşünmemek gerekir. Müzik, video gibi eğlence içeriklerinin de paylaşıma açılması ve arkadaşlarınızla anlık ortak aktiviteler gerçekleştirme gereksinimleri de yine pandemi döneminde artan ihtiyaçlardan. SharePlay detaylarına bir bakın derim.
• Huawei tarafından yakın zamanda tanıtılan Harmony OS işletim sistemi, özellikle bu işletim sistemini kullanan cihazlar arasında dosya aktarımı, ekran paylaşımı gibi ihtiyaçların kolayca karşılanmasına odaklanan bir Super Device konseptinden bahsediyordu. Yani aslında zamanında Microsoft’un Windows işletim sistemini bilgisayar, telefon, tablet gibi tüm cihazlarda eşitlemeye çalıştığı ama başarısız olduğu bir projeye de benzetebiliriz. Huawei tarafı yeni Harmony OS ile tüm cihazlarda tek işletim sistemine odaklandığı için dikkat çekiyor. Apple tarafında ise yukarda belirttiğim şekilde her cihaz için (iPhone, iPad, Mac, Apple Watch, …) farklı işletim sistemi kullanıyor ama Apple ekosistemini çok daha kolay bir kullanıma kavuşturmak için de elinden geleni yapıyor. Bu etkinlikte de bunun etkilerini çokça gördük diyebiliriz. Harmony OS korkutucu şekilde gelirken Apple gerçekten önemli yeni özelliklerden bahsederek farklı Apple cihazları arasında kullanımı nasıl daha kolay bir hale getireceğini vurgulamış oldu.
• Bu etkinlikte beklenen yeni cihazları göremedik. M1’in devamında gelecek M1X ya da M2 gibi işlemcilerdeki yeni gelişmeleri artık önümüzdeki sunumlarda göreceğiz.
• Apple aslında neredeyse tüm cihazlarını M1 çipli işlemcilere geçirerek Super Device konseptini hayata geçirmeye çalışıyor olabilir ama dediğimiz gibi her cihaz için farklı bir işletim sistemi var. Bundan sonra her uygulamanın aynı anda iPhone, iPad, MacBook, Apple TV gibi tüm farklı cihazlarda destekli gelip gelmeyeceğini önümüzdeki yıllarda anlayacağız gibi duruyor. Harmony OS bunu çok daha önce başarırsa işin rengi değişebilir mi bu da merak konusu.

Video:

Yeni yazılarda görüşmek üzere 🙂